Tranend oog (epiphora)
Kleine klieren van het slijmvlies en van de ooglidranden produceren tranen. Deze zorgen ervoor dat het oog steeds gesmeerd wordt. De traanklier, gelegen onder het bovenooglid, reageert bij emotie of oogirritatie en produceert dan extra traanvocht. De ene persoon traant veel gemakkelijker dan de andere. De geproduceerde tranen worden afgevoerd door de twee traanpunten. Het traanvocht wordt als het ware door de oogleden hier ingepompt. Vanuit de traanpunten gaan de tranen via een klein kanaaltje naar de traanzak en daarna via het neustraankanaal naar de neus. Dit verklaart waarom men moet snuiten tijdens het huilen.
Naast het smeren hebben de tranen een afweerfunctie en ze voeren viezigheid af. Bij een verstopt systeem gaat dit niet en kunnen ziektekiemen een ontsteking veroorzaken. Als het traankanaal verstopt zit, of de traanpunt raakt het oog onvoldoende door bijvoorbeeld een slapper wordend ooglid, worden de tranen niet goed afgevoerd en lopen ze over de wangen.
Oorzaak
- Er is een bron van irritatie, bijvoorbeeld een vuiltje, een haartje tegen het oog
- De traanpunten zitten niet op de plaats of zijn verstopt
- Ouder worden of aangezichtsverlamming veroorzaakt een slap ooglid, dat gaat afstaan. De traanpunt en de ooglidrand liggen dan niet goed tegen het oog en de tranen kunnen niet goed de traanpunten binnen gaan
- Traankanaal, traanzak of traanneuskanaal kan verstopt zijn door een ontsteking, ongeval of onduidelijke oorzaak
- Een verstopping door een probleem in de neus waar het traanneuskanaal op uitkomt
- Droge ogen kunnen tranen oproepen, het oog is dan niet lekker gesmeerd. Dit leidt tot irritatie en de traanklier gaat meer tranen maken. Deze tranen dragen niet bij aan het smeren en de irritatie blijft dus
Onderzoek
Bij het onderzoek naar tranende ogen kijkt de optometrist of oogarts na of er een bron van irritatie is. De traanpunten worden gecontroleerd. Deze moeten open zijn en goed op de plaats liggen.
De doorgankelijkheid van de traanweg kan getest worden door met een stomp naaldje fysiologisch zout in te spuiten. Als dit in de neus komt dan is de traanweg doorgankelijk. Dit onderzoek kan in bepaalde gevallen met contrastmiddel worden gedaan. Wanneer er gedacht wordt aan een probleem in de neus, kan er een KNO-arts worden geraadpleegd.
Behandeling
De oogarts kan de traankanalen doorprikken. Ook kan een ooglidcorrectie een oplossing bieden.