Kinderoogheelkunde
Het is belangrijk om oogheelkundige problemen bij kinderen vroeg op te sporen. Dit heeft te maken met de ontwikkeling van het zien in de jonge kinderjaren. Als we deze problemen vroeg kunnen opsporen, kunnen we veel van deze problemen ook op tijd behandelen en het zien verbeteren of verdere achteruitgang remmen. De meest voorkomende oogafwijkingen bij kinderen zijn:
- Lui oog (amblyopie)
- Scheelzien (strabismus)
- Bril (refractie-afwijking): bijziendheid (myopie) of verziendheid (hypermetropie)
- Allergische oogafwijkingen
- Overige (aangeboren) oogheelkundige pathologie
Oogaandoeningen bij kinderen
Lui oog
Een lui oog, oftewel amblyopie, is een oog waarbij de ontwikkeling van het visuele systeem in de vroege kinderjaren is achtergebleven. Het visuele systeem ontwikkelt zich erg snel tot ongeveer het tiende levensjaar. Iemand ouder dan 10 jaar zal dus nooit een lui oog ontwikkelen.
Doordat het oog in de vroege kinderjaren niet goed is gestimuleerd, ontstaat een slecht gezichtsvermogen in een oog. Als één oog een goed gezichtsvermogen ontwikkelt, terwijl het andere oog dat niet doet, wordt het oog met de slechtere gezichtsscherpte lui.
Klachten
Kinderen met een lui oog hebben geen klachten, omdat zij met het goede oog kijken. Als er geen sprake is van duidelijk scheelzien merken anderen vaak niet dat er sprake is van amblyopie. Als een lui oog op jonge leeftijd niet wordt behalend, zal op latere leeftijd de verminderde gezichtsscherpte blijvend zijn.
Behandeling
Eerst dient de oorzaak van het luie oog aangepakt te worden. Oogsterkteafwijkingen of oogziekten moeten worden behandeld. Vervolgens kan het luie oog op verschillende manieren getraind worden:
- Het goede oog afplakken
- Het goede oog ‘slecht’ maken met oogdruppels
Kinderen ouder dan 10 jaar kunnen niet meer succesvol behandeld worden tegen een lui oog.
Scheelzien
Scheelzien (strabismus) is een afwijking van de stand van de ogen, waarbij de ogen niet op hetzelfde punt gericht zijn. Elk oog wordt aangestuurd door 6 oogspieren, 4 rechte oogspieren en 2 schuine oogspieren. Door een goede samenwerking tussen de oogspieren van beide ogen kunnen de ogen gecoördineerd kijken en staan ze recht. De aandoening ontstaat meestal op kinderleeftijd, maar kan ook bij volwassenen optreden.
Klachten
Ouders of verzorgers zijn vaak degene die hun kind naar de huisarts brengen met de klacht dat de ogen niet recht staan. Dit is een symptoom van scheelzien. Vaak is het zo dat een kind dat scheelziet sterk begint te protesteren als het goede oog wordt afgedekt. Op latere leeftijd kunnen ook klachten worden aangegeven als wazig zien en dubbelzien.
Behandeling
De behandeling van scheelzien en/of van een lui oog kan een langdurig proces zijn. Afhankelijk van de oorzaak van het scheelzien wordt bepaald welke behandeling het meest geschikt is. De behandeling kan bestaan uit:
- Het voorschrijven van een bril
- Oefeningen
- Een oogspieroperatie
- Prismacorrectie
Bijziendheid bij kinderen
Bijziendheid bij kinderen (myopie) neemt enorm toe en ontwikkelt snel, zeker bij kinderen onder de 10 jaar, omdat zij nog in de groei zijn. Om dichtbij goed te kunnen zien, moeten de oogspieren zich inspannen (accommoderen). Wanneer kinderen langdurig dichtbij kijken (bijvoorbeeld op de mobiel, tablet, of tijdens het lezen van een boek) groeit de oogbol in de lengte. Zo hoeft het oog zich namelijk minder in te spannen om dichtbij scherp te zien. Het nadeel hiervan is dat beelden in de verte onscherp worden. Veel buiten zijn helpt bijziendheid voorkomen.
Klachten
Bij kinderen met myopie is bijvoorbeeld te merken dat schoolresultaten verminderen, omdat zij het schoolbord veraf niet goed kunnen zien. Daarnaast knijpen kinderen met bijziendheid vaak de ogen samen.
Behandeling
Kinderen die bijziend zijn staan vaak onder behandeling van een orthoptist. Een orthoptist kan via speciale behandelingen proberen de groei van het oog te remmen. Er zijn verschillende behandelmethodes mogelijk: de 20-20-2-regel, atropine oogdruppels, speciale contactlenzen en brillenglazen.
Allergische oogafwijkingen
Een allergie kan verschillende oorzaken hebben, denk aan hooikoorts, huisstofmijt en dieren. Hierbij kunnen afwijkingen ontstaan op het bindvlies of hoornvlies van het oog. Ook kunnen deze afwijkingen samen gaan met eczeem.
Klachten
Jouw kind kan veel last hebben van roodheid, jeuk, droge of juist waterige ogen. Bij ernstigere gevallen hebben kinderen last van fotofobie of kan het zien verminderen.
Behandeling
Naast het beperken van de expositie van allergenen, kunnen oogdruppels in de vorm van kunsttranen en antihistaminica helpen. Bij meer chronische reacties kunnen steroid oogdruppels en tacrolimus oogzalf de klachten doen verminderen of verdwijnen. Het is belangrijk dit tijdig te behandelen om schade aan het oog te voorkomen. Vaak behandelen we deze aandoening in samen spraak met een dermatoloog of kinder-allergoloog.
Onderzoek
Naast bovenstaande aandoeningen kun je ook bij ons terecht als jouw kind een oogcontrole nodig heeft bij een bepaald syndroom, erfelijke aandoening, systemische ziekte of bepaalde medicatie.
Tijdens een onderzoek worden de ogen nagekeken door een orthoptist en een oogarts. De orthoptist kan ook al op jonge leeftijd onderzoek doen naar de stand en samenwerking van de ogen. De gezichtsscherpte wordt gemeten en eventueel worden de ogen ook gedruppeld. Deze druppels maken de pupillen wijd. Hierdoor kan de achterzijde van het oog nauwkeurig beoordeeld worden en ook zorgen de druppels ervoor dat er een objectieve oogmeting gedaan kan worden.
Door de druppels ga je een een paar uur slechter zien van dichtbij en heb je meer last van licht. Het is aan te raden om niet zelf terug te rijden en om een zonnebril of pet mee te nemen. In sommige gevallen is er aanvullend onderzoek nodig.